Program Mindfulness-Based Compassionate Living (Życie ze współczuciem oparte na uważności) powstał w 2007 roku w Holandii. Jest to 8-tygodniowy kurs oparty na medytacji mindfulness, który wspiera rozwój i praktykę (samo)współczucia w celu poprawy fizycznego, emocjonalnego i relacyjnego zdrowia i dobrostanu. Służy on jako program pogłębionej praktyki medytacyjnej po ukończeniu innego, podstawowego kursu opartego na uważności (np. po MBSR, MBCT, MBLC, Breathworks).
Pod tym względem MBCL różni się od innych dostępnych na świecie programów medytacyjnych opartych na współczuciu, oferowanych jako podstawowe kursy medytacji (np. od popularnego w Europie programu MSC: Mindful Self-Compassion, oferowanego jako niezależny kurs, bez wymaganego wcześniejszego doświadczenia w uważności i medytacji).
MBCL jest też pierwszym na świecie programem do kontynuacji praktyki uważności, który uzyskał rekomendację EAMBA (Europejskie Stowarzyszenie Podejść Opartych na Uważności), jako spełniający wszelkie wymogi interwencji opartej na mindfulness.
Dr Erik van den Brink i Frits Koster, stworzyli swój program na bazie badań naukowych oraz kilkudziesięcioletniego własnego doświadczenia z zakresu psychiatrii, uważności w ramach programów MBSR, MBCT, IMP, MSC, psychologii buddyjskiej i medytacji vipassana.
MBCL łączy odkrycia naukowe, ćwiczenia oraz nauki wywodzące się z innych metod praktyki współczucia, bazując m.in. na dorobku Kristin Neff, Christophera Germera, Paula Gilberta, Tary Brach, Barbary Fredrickson, Ricka Hansona oraz na tradycjach kontemplatywnych. MBCL nie jest skierowany do konkretnych grup klientów, ale – podobnie jak MBSR – do wszystkich osób przejawiających niezdrowe reakcje i wzorce leżące u podłoża ich własnego cierpienia, podatnych na depresję, niepokój, wypalenie, chroniczny ból i zmęczenie oraz emocjonalne i relacyjne trudności. Program MBCL okazał się również bardzo pomocny dla specjalistów wyjątkowo podatnych na objawy empatycznego wypalenia: psychoterapeutów, medyków, psychologów, pedagogów, coachów.
Compassion, tłumaczone na język polski jako życzliwość/współczucie definiuje się jako zdolność do zauważania cierpienia, której towarzyszy chęć zapobiegania lub łagodzenia tego cierpienia.
Chęć łagodzenia lub zapobiegania cierpieniu pojawia się niezależnie od obiektu tego cierpienia, a więc współczucie, nikogo nie wykluczając, zawiera w sobie samowspółczucie oraz współczucie dla wszystkich żywych istot i dla całej planety. Praktykowanie tego podejścia to szukanie równowagi między współczuciem dla innych i
siebie, bez popadanie w nadmierne zaangażowanie cudzym bólem oraz w użalanie się nad sobą. Jest to też nasza naturalna ludzka zdolność, która, ze względu na nasze uwarunkowania i środowisko, nie zawsze mogła się w nas w pełni rozwinąć. Program MBCL pomaga zbudować w sobie na nowo tę jakość poprzez systematyczny trening
oparty na medytacji.
W 2022 roku MBCL został uznany jako program oparty na uważności (Mindfulness-Based Program) do kontynuacji praktyki po MBSR, MBCT lub podobnym kursie przez dwa renomowane stowarzyszenia w Europie: brytyjskie Association of Mindfulness-Based Approaches (BAMBA) i holenderskie Vereniging Mindfulness Based TrainersNederland (VMBN).
Podobne uznanie wyraziło dla MBCL w 2023 roku stowarzyszenie European Association for Mindfulness-Based Approaches (EAMBA), w roku 2024 przedłużając bezterminowo swoją rekomendację.
Program MBCL, podobnie jak wiele podstawowych kursów uważności, składa się z 8 spotkań po 2,5h oraz z sesji pogłębionej praktyki zwanej Dniem Uważności/Ciszy. Po ukończeniu podstawowego kursu mindfulness (jest to warunek przystąpienia do MBCL, z wyjątkiem osób praktykujących na stałe w ramach innej tradycji medytacyjnej) zaleca się 4-6 miesięcy przerwy potrzebnej na zintegrowanie podstawowej wiedzy i praktyki
uważności przed przystąpieniem do MBCL.
Na każdym ze spotkań w ramach MBCL pojawia się kilka nowych medytacji (program zawiera łącznie około 30 praktyk), proponowanych do wyboru do codziennej własnej praktyki pomiędzy spotkaniami. Medytacje z programu MBCL wzbogacone są o przyjmowanie życzliwej/współczującej intencji, pracę z wyobrażeniami, celowe zbliżanie się do życiowych trudności, aby praktykować bardziej sprzyjające sposoby odnoszenia
się do nich.
MBCL oferowany jako 8-tygodniowy kurs dla osób, które mają trudności z utrzymaniem stałej praktyki medytacyjnej po zakończeniu spotkań w ramach kursu mindfulness. Praktyka compassion w ramach MBCL uczy, bazując na uważności, jak w zdrowy sposób odnosić się do bólu i cierpienia – fizycznego, emocjonalnego i relacyjnego.
Obecnie jest już dostępny podręcznik w języku polskim do kursu MBCL pt. „Życie ze współczuciem oparte na uważności. Praktyczny przewodnik po kursie MBCL” (E. Van den Brink, F. Koster, M. Markocka-Pepol; Pepolis: 2023), wraz z kompletem medytacji i arkuszy pracy do pobrania.
W tym odcinku gościłam Martę Markocką – Pepol: certyfikowaną nauczycielkę mindfulness w ramach programu MBSR, certyfikowaną nauczycielkę compassion w ramach programu MBCL, certyfikowaną nauczycielkę uważnej komunikacji. Rozmawiałyśmy o tym, czym jest empatia i dlaczego jest ważna – jak reaguje na nią mózg? Jak mądrze współczuć i dlaczego współodczuwanie jest absolutnym fundamentem człowieczeństwa? Czy serio przetrwają najżyczliwsi i czy może być tak, że ego przeszkadza nam w podejmowaniu dobrych, współodczuwających wyborów? W rozmowie omawiamy też pewną książkę, która wywarła na mnie bardzo duże wrażenie – a przeczytacie ją w Polsce dzięki Marcie. Ten odcinek był też o byciu dla siebie dobrym, współczuciu do siebie, szanowaniu siebie i swoich potrzeb. Jak ogarnąć się w tym wszystkim?
